Był u początków…

Nie od niego wszystko się zaczęło, ale dzięki niemu narracyjne gry fabularne są dziś tym, co znamy. Założył jedno z najprężniejszych wydawnictw lat 70. i 80. XX wieku. Przyczynił się do powstania Pendragona, RuneQuesta czy HeroQuesta. To jego firma wydała wciąż popularny Zew Cthulhu. Greg Stafford. Zmarł 11 października 2018 roku w wieku 70 lat.
Na przestrzeni lat Greg zdobył mnóstwo nagród i zainspirował całe pokolenia graczy oraz twórców. Zaczynał jak wielu współczesnych mu projektantów, gdy growe medium było jeszcze młode, a narracyjne gry fabularne dopiero raczkowały.

Pierwsze dzieło Chaosium

Najsłynniejsze dzieło: Glorantha

W 1975 roku ukazała się ważna gra – White Bear and Red Moon – którą opracował Greg Stafford tworząc fundamenty do świata Glorantha. Ta produkcja fantasy dla od 1 do 3 graczy opowiadała o konflikcie pomiędzy armiami Sartar i Księżycowego Imperium. Podręcznik zawierał 11 scenariuszy, a zestaw obejmował też 300 żetonów i pokaźnych rozmiarów mapę służącą za planszę.

Taki był początek słynnego uniwersum Gloranthy. Świata stworzonego przez znawcę i miłośnika mitologii – tak jak Śródziemie Tolkiena było dziełem znawcy i miłośnika języków.

Jeszcze o White Bear and Red Moon

Po trzech dodrukach z drobnymi zmianami w 1981 ukazała się nowe wersja tej gry pod lepiej znanym tytułem Dragon Pass. W międzyczasie Stafford doprowadził do wydania drugiej odsłony, Nomad Gods (1977), niemniej trzecia część zapowiadanej trylogii, Masters of Luck & Death, nigdy się nie pojawiła. Co ciekawe, w 1994 roku we Francji ukazała się znacznie lepiej się prezentująca produkcja Les Dieux Nomades zawierająca poprawione, ulepszone zasady.

Chaosium

Stafford założył Chaosium w 1975 roku, nie zamierzając naśladować słynnego już TSRu, ale tworzyć produkcje w innym, pasującym mu klimacie. W krótkim czasie wydawnictwo stało się znane z oryginalnych pomysłów i standardów obecnych do dziś.

Wielu projektantów wspomina słynną regułę Stafforda:

„Jeśli wydaje Ci się, że opracowałeś jakąś sprytną mechanikę, Greg Stafford zrobił to już przed tobą”.

Greg

Już w 1978 roku, na długo przed ukazaniem się dość przełomowych w tym aspekcie podręczników ze Świata Mroku, założyciel Chaosium w taktyczno-symulacyjnej grze RuneQuest wprowadzał wątki mistycznych przemian i metafor, do których narracyjne gry fabularne jeszcze chyba nie były gotowe. Z kolei Pendragon (1985) pokazywał, że mechanika gry może wspierać arturiańską mitologię – „zmuszać” do zakochania się od pierwszego wejrzenia albo … zabijać bohatera w zimowej przerwie w przygodach (co do dziś budzi moją nieskrywaną niechęć, choć średniowieczne zimy dla nikogo nie były łatwe).

Również w 1985 roku i również nakładem Chaosium wydano Prince Valiant: The Story-Telling Game – oficjalną grę nawiązującą do komiksów Hala Fostera, rzecz jasna w klimacie legend arturiańskich. Ponieważ odbiorcą tego tytułu były dzieci, Stafford opracował prostą mechanikę i kładł duży nacisk na opowiadania historii przez graczy (czytaj: na storytelling). Druga edycja ukazała się w 2018 roku.

Wielka trójca?

Cthulhu Fhtagn

Wcześniej na rynku pokazała się słynna gra grozy, czyli Zew Cthulhu. Wpierw do wydawnictwa zgłosił się Sandy Petersen z pomysłem na dodatek do RuneQuesta nawiązujący do słynnej lovecraftowskiej Krainy Snów. Projekt rozrósł się do postaci niezależnej narracyjnej gry fabularnej, której pierwsza odsłona ukazała się w 1981 roku, a która w 2014 roku doczekała się 7. edycji. Była to pierwsza duża produkcja odrzucająca schematy typowe dla D&D.

Polskie wersje ZC, w których “maczałem palce”

O polski wydaniu Cythulhu możecie poczytać w tym wpisie.

Choć Stafford nie uczestniczył zbytnio w pracach nad samą grą, miał istotny wpływ na popularyzację całej mitologii. Zorientował się bowiem, że wielu fanów uniwersum Lovecrafta nie zna opowiadań i powieści. W efekcie doprowadził do wydania całej serii książek różnych autorów tworzących słynną Mitologię Cthulhu.

W Magu próbowaliśmy powtórzyć ideę Grega – wyszedł tylko ten zbiór opowiadań…

Issaries i późniejsze losy

W 1998 roku Stafford opuścił Chaosium, zabierając ze sobą Gloranthę. Wraz z Robinem Lawsem opracował nową grę, którą wydał w nowym wydawnictwie o nazwie Issaries. Gloranthowe Hero Wars ukazało się w 2000 roku, a w 2003 pojawia się druga edycja pod tytułem, o którym od początku marzył twórca – HeroQuest (musiał poczekać, aż wygasnął prawa firmy Milton Bradley do tego znaku handlowego).

W 1999 roku ukazała się gra wideo King of Dragon Pass, oczywiście współtworzona przez Grega i oczywiście wykorzystująca świat Gloranthy. Strategiczna produkcja była w XX wieku komercyjną porażką, ale stała się dziełem kultowym. Dzięki temu w 2011 roku ukazała się wersja na platformę iOS, która z kolei okazała się na tyle popularna, iż w 2018 roku pojawił się jej duchowy spadkobierca – Six Ages: Ride Like the Wind.

Ostatnie lata

W międzyczasie White Wolf uzyskał prawa do Pendragona, którego ponownie wydano w 2005 roku. Wśród dodatków była m.in. obszerne dzieło Grega The Great Pendragon Campaign (2006). W kilka lat później prawa przeszły do Nocturnal Games, na potrzeby którego Stafford opracował edycję 5.1 (2010).

A w 2006 roku Hasbro uwolniło RuneQuesta, którego Stafford oddał pod opiekę Mongoose Publishing.

W 2015 roku Greg Stafford i Sandy Petersen powrócili do Chaosium.

Wielka kampania, wydana przez przynależne do White Wolfe’a ArtHaus, której akcja obejmuje lata 485-566

holistyczny