Wtedy spomiędzy drzew wypadł Boromir. Zmusił orków do walki. Usiekł wielu, inni rozpiechrzli się przed nim. Trzej przyjaciele zawrócili ku rzece, lecz nie uszli nawet kilku kroków, gdy nieprzyjaciel znów natarł, tym razem całą chmarą, a byli w niej między innymi orkowie olbrzymiego wzrostu; deszcz strzał sypnął się na osaczonych ze wszystkich stron – a każda z nich mierzyła w Boromira. Boromir zadął w swój róg, aż echo poszło po lesie. Orkowie zrazu zdumieli się i cofnęli, gdy jednak na ten apel nikt nie odpowiedział, zaatakowali ze zdwojoną furią. Więcej nic z tego zdarzenia Pippin nie pamiętał. Został mu tylko w oczach ostatni obraz: Boromir, plecami oparty o pień drzewa, wyciągający strzałę z własnej piersi. Potem nagle ogarnęły hobbita ciemności. [Skibniewska]
Potem spomiędzy drzew wypadł Boromir, wobec którego orkowie nie mieli już żadnych względów. Rozpoczęła się walka i napastnicy cofnęli się w końcu, zostawiając wielu zabitych. Cała trójka nie odbiegła jednak daleko, kiedy ponownie została zaatakowana przez co najmniej setkę orków, pomiędzy którymi znajdowali się prawdziwi olbrzymi. Deszczem strzał zasypali Boromira, który zaczął dąć w róg z taką mocą, że cały las napełnił się echem, a przestraszeni orkowie zawahali się, kiedy jednak nie napłynęła żadna odpowiedź, zaatakowali z większą niż przedtem zajadłością. Pippin pamiętał niewiele więcej; w oczach pozostał mu jeszcze obraz Boromira, który osuwa się pod drzewem i usiłuje wyrwać z ciała strzałę, ale potem dla hobbita zapadła nagle ciemność. [Łoziński]
Then Boromir had come leaping thgough the trees. He had made them fight. He slew many of them and the rest fled. But they had not gone far on the way back whan they were attacked ahain, byhundred orcs at least, some of them very large, and they shot a rain of arrows: always at Boromir. Boromir had blown his great horn till the woods rang, and at first orcs had been dismayed and had drawn back; but when no anwser but tha echoes came, they had attacked more fiercely than ever. Pippin did not remember much more. His last memory was of Boromir leaning against a tree, plucking out na arrow; than darness fell suddenly.
*
W JRRT są różne nazwy. Skibniewska pozwoliła je sobie albo olać, albo zmienić, albo przetłumaczyć. W innych wersjach językowych zwykle sobie na to niepozwalano.
Shadowfax – Sk. Gryf/Cienistogrzywy, Łoz. Szarogrzywy; fr. Grispoil (szara sierść w zasadzie); szw.Skuggfaxe (cienista maść)
Strider – Sk. Obieżyświat, Łoz. Łazik; fr. Grands-Pas (wielkie kroki, bardzo ładnie się to komponuje, bo Pa oczywiście kojarzy się z ojcem, i nadaje przezwisku pewien aspekt opiekuńczy i ojcowski); szw.Vidstige (czyli szerokie kroki, albo też szeroka ścieżka; ponadto słowo vid kojarzy się po szwedzku z wikliną albo wierzbą, i mówi się chudy jak witka wierzbowa).
Baggins – Sk. Bz., Łoz. Bagosz; fr. Bilbo Sacket (Sac to torba; ket np. Aime Jacquet, czyli końcówka nazwiska); szw. Bagger (bag: torba; er jak soldater, etnografer, ekonomister)
Shire
– Sk. Bz., Łoz. Włości; fr. Le comte (hrabstwo, okolica); szw. Fylke (prawdopodobnie ich nazwa regionu).
Dwarfs [an abnormally undersized person, esp. one with a large head and short arms and legs] (dwarves tylko u JRRT wg Perrina) – krasnoludy i krzaty.
Halfling – potocznie niziołek. Mamy też Changeling, duckling, no i tiefling.
Jeszcze można wspomnieć o wolanach i fremenach.
Z powyższego widać, że niełatwo jest tłumaczyć nazwy. Tym bardziej, że wielu ludzi uważa, iż one brzmią egzotycznie – ale to wynika z faktu, iż ang. nie jest naszym ojczystym językiem. Mniej obco brzmią dla ucha native-speakers. W języku angielskim inaczej tworzy się też nazwy – łatwiej zlepki.
Podstawowa rzecz jaką winien mieć jednak na uwadze tłumacz jest taka, iż tworzy dzieło dla odbiorcy nie znającego oryginału! (Gryf nie przeszkadzał!) Dobre tłumaczenie ma oddać klimat oryginału i jednocześnie być w pełni czytelne dla nowego odbiorcy.
Nazwy własne – geograficzne.
1) Nazwy tłumaczone lub pochodzące z naszego języka. Np. Morze Czarne, Bałtyk, Ocean Spokojny, Tatry, Karpaty, Dunaj, Góry Skaliste.
2) Nazwy pozostawione w oryginale. Np. Mount Everest, Minneapolis, Alaska.
3) Nazwy spolszczone: Londyn, Waszyngton, Paryż, Nowy Jork, Kalifornia.
Co robić z takimi nazwami w grach RPG, gdzie się od tego roi? W tłumaczeniu np. DnD mamy do czynienia z wyimaginowanym światem, w którym istnieją jakieś języki. I tam nazwy geograficzne są albo znaczące, albo „własne” (czyli nie znaczą nic poza nazwą danego miejsca). W przypadku drugim problem może stanowić ewentualne spolszczenie (vide Rzym czy Mediolan -> Efel Duat czy Ephel Duath, Throal czy Troal; achaierai/achajerus; githyanki/gitjanki). W pierwszym sprawa jest nieco trudniejsza, gdyż nie zawsze udaje się znaleźć ładną nazwę polską. Niemniej oddanie klimatu świata wymagałoby tego.
Język angielski jest niejako wspólną mieszkańców tego świata.
Kilka nazw już się przyjęło: Underdark to Podmrok; Undermountain to Podgórze; Dalelands to Doliny. Na część są nowe nazwy, które czasem odchodzą od oryginału – czym denerwują niektórych – ale brzmią ładnie, czasem Cloakwood Forest – Puszcza Otulisko.
Często udaje się narzucić nazwy, tak jak to zrobiliśmy z ED, bo był mniej znany w wersji oryginalnej i ludzie to łyknęli: Bartertown – Wielki Targ; Twilight Peaks – Lśniące Szczyty; Thunder Mountains – Góry Grzmotu.
Teraz próby: Waterdeep, Evermeet, Shadowdale, Moonshae Isles [shae a tropical African sapotaceous tree, Butyrospermum parkii, with oily seedsshea butter. the white butter-like fat obtained from the seeds of this plant and used as food, to make soaps, etc]; Ashabenford; Heartlands {hartlands}.
Podobnie ma się rzecz z nazwami osób, istot, stworów: Blackstaff/Czarnokij Arunson; thundra beast/grzmotorożce; Glasswalkers/tubylcy betonu; Brainbiter/Gryzimóżdżek.
W tłumaczeniu nazw trzeba bardzo uważać na nakładanie się -> Sorcerer i Enchanter na Zaklinacz; huge greatsword; shadow – cień, co z shade?
Ścisłość: Arcane lore – wiedza tajemna nie znaczy, że arcane archer – tajemny łucznik.
Czasem próby oddania klimatu się nie udają: Ghostwalker (odwołanie do westernów -> człowiek znikąd vide jeździec znikąd).
*
People (sł. 1 znacz: ludzie; 1 znacz: persons collectively or in general)
*
To było i tak tylko liźnięcie tematu nazw. Teraz kilka ciekawych zdań.
*
Phase spiders: These creatures resamble giant wolf spiders, exept with larder heads and variegated markings in white, gray, and black over legs and backs.
wolf spiders any spider of the family Lycosidae, which chase their prey to catch it. Also called: hunting spider; Pogońcowate (Lycosidae), stawonogi zaliczane do rzędu pająków, zamieszkujące kosmopolitycznie wszystkie niemal środowiska lądowe strefy umiarkowanej, subtropikalnej i tropikalnej. Niektóre gatunki bytują na powierzchni zbiorników wodnych. Np. tarantula.
variegated – displaying differently coloured spots, patches, streaks.
*
Gelatinous cube attacks by slamming its body into its prey. It is capable of lashing out with a pseudopod, but usually engulf foes.
*
The high priesti is an illusion.
Wysoki kapłan jest iluzją.
*
A child wanders into a vast necropolis, and dusk approaches quickly.
Dziecko zachodzi na rozległą nekropolię, a zmierzch nadciąga szybko.
*
Their weapons are usually greaswords and other particularly large-bladed weapons of special githyanki manufacture.
Zwykle walczą wielkimi mieczami, półtorakami i inną bronią o wielkich ostrzach, w których tworzeniu specjalizują się ich manufaktury.
*
Skills are a vital component when building a successful and hardy adventurer.
Umiejętności są niezbędnym elementem każdego bohatera.
*
Tolerate no disrespect or mockery of neither the kingdom nor your station.
mockery – kpina, pośmiewisko.
Nie tolerować braku szacunku i kpin zarówno z królestwa, jak i z jego pozostałości.
*
GŁUPOTNIK
Z tego miejsca stożek rozciąga się tak, by być tak szerokim jak odległość do jego przeciwległego krańca. Dla stożka rozciągającego się prosto szerokość zwiększa się o jedną kratkę na każdą dodatkową kratkę odległości od rzucającego. Stożek rzucany po przekątnej jest trudniejszy do opisania na siatce, ponieważ trudniej jest mierzyć ukośne długości i odległości.
W związku z tym, że walka jest ogromną częścią gry, radzenie sobie z obrażeniami jest ogromną częścią roli MP.
Stworzenie ma jedną główną dłoń, a wszystkie pozostałe są drugimi – na przykład czterorękie stworzenie ma jedną główną dłoń i trzy drugie.
Linijka ta opisuje, jakie grupy mogą formować stworzenia.
Dzikołaki są równie dzikie jak zwyczajne dziki.
Jego oczy bezustannie biegają dookoła
Odkrywają tajniki, których następnie używają by się usprawnić umysłowo, fizycznie i duchowo.
W związku z tym, że liczba punktów poniżej średniej szkodzi BG bardziej niż liczba punktów powyżej średniej pomaga, zwiększona pewność równoważy lekko zredukowany przeciętny rezultat.
Projekcja astralna. Projektuje ciebie oraz towarzyszy na Plan Astralny.
miecz planów/krasnoludzki miotacz
Żądza zemsty może być ważnym motywem przygody, kampanii lub postaci, wendetty mogą jednak stwarzać problemy w grze, jeżeli puścisz je samopas.
Style ataku psionicznego wykorzystują przewagę rozumienia architektury mentalnej przeciwnika-psionika, uderzając agresywną energią po ścieżkach umysłu wprost w najczulsze punkty mózgu i wwiercając się bezlitośnie w najsłabsze mentalne i fizyczne pozycje wroga.
Jego abbysal warhorse rusza lekkim galopem.
Biczownik używa bicza jak przedłużenia własnej woli.
Wiedzą wystarczająco dużo o kabale, by mieć zmącone zmysły, ale nie aż tyle, żeby wiedzieć, dlaczego dostali rozkaz porywania obrończyń Heironeousa.